ভিটিলিগোৰ কাৰণসমূহ
বগা দাগ কিয় দেখা দিয়ে? মানুহৰ ছালৰ ৰং মূলতঃ নিৰ্ধাৰিত হয় মেলানিন নামৰ ৰঙৰ উপাদানৰ দ্বাৰা। এই মেলানিন উৎপন্ন কৰে মেলান’চাইট নামৰ বিশেষ কোষবোৰে। কিন্তু কেতিয়াবা এই কোষবোৰ কোনোবাবে বিকল হয় বা সম্পূৰ্ণৰূপে কমি যায়, ফলত তেনে ঠাইত ছালৰ ৰং উজ্বল বা সম্পূৰ্ণ বগা হৈ পৰে। এই অৱস্থাটোক চিকিৎসা-বিজ্ঞানে ভিটিলিগো বুলি চিহ্নিত কৰে।
ARTICLE
Dr Bhaskar Jyoti Kalita
3/31/20251 min read


---
বগা দাগ কিয় দেখা দিয়ে?
মানুহৰ ছালৰ ৰং মূলতঃ নিৰ্ধাৰিত হয় মেলানিন নামৰ ৰঙৰ উপাদানৰ দ্বাৰা। এই মেলানিন উৎপন্ন কৰে মেলান’চাইট নামৰ বিশেষ কোষবোৰে। কিন্তু কেতিয়াবা এই কোষবোৰ কোনোবাবে বিকল হয় বা সম্পূৰ্ণৰূপে কমি যায়, ফলত তেনে ঠাইত ছালৰ ৰং উজ্বল বা সম্পূৰ্ণ বগা হৈ পৰে। এই অৱস্থাটোক চিকিৎসা-বিজ্ঞানে ভিটিলিগো বুলি চিহ্নিত কৰে।
ভিটিলিগো কিয় হয়, তাৰ সঠিক একমাত্ৰ কাৰণ চিকিৎসা-বিজ্ঞানে এতিয়ালৈকে নিশ্চিতকৈ ক'ব পৰা নাই, কিন্তু কিছুমান মূল সম্ভাৱ্য কাৰণ চিনাক্ত কৰা হৈছে—
১. স্ব-প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ বিসংগতি (Autoimmune reaction):
এই ক্ষেত্ৰত শৰীৰৰ নিজৰেই প্ৰতিৰক্ষা পদ্ধতিয়ে মেলান’চাইটক বিদেশী কোষ বুলি ভুলকৈ চিনে আৰু ধ্বংস কৰি পেলায়। ফলত য’ত মেলানিন উৎপাদন বন্ধ হয়, সেই ঠাইবোৰত বগা দাগ ওলায়।
২. বংশগত কাৰক:
ভিটিলিগো এক বংশগত প্ৰবণতাসম্পন্ন ৰোগ। কোনোবাৰ পিতৃ-মাতৃ বা পৰিয়ালৰ আন সদস্যৰ ভিতৰত এই ৰোগ পোৱা গৈছে, তেন্তে পিচৰ প্ৰজন্মতো ইয়াৰ সম্ভাৱনা থাকে।
৩. মানসিক চাপ আৰু মানসিক আঘাত:
অতি গভীৰ মানসিক যন্ত্ৰণা, দুঃখ, আতংক বা টানৰ পৰিৱেশেৰে দেহৰ অভ্যন্তৰীণ হাৰমোনিক সুশৃঙ্খলতাত বিসংগতি জন্মে, যাৰ ফলত ভিটিলিগো দেখা দিব পাৰে।
৪. শৰীৰত হোৱা আঘাত বা জ্বলন:
কেতিয়াবা কোনো আঘাত বা দীঘলীয়া ঘামাচিৰ ফলত মেলান’চাইট ক্ষতিগ্রস্ত হয়। সেই স্থানবোৰতে পিচত বগা দাগ দেখা দিয়ে।
৫. ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ প্ৰতিক্ৰিয়া:
কিছু ৰাসায়নিক পদাৰ্থ—বিশেষকৈ ত্বচাত লগা ক্ৰিম, ছাবোন বা কৃত্ৰিম ছায়া উদ্দীপক—মেলান’চাইটৰ ওপৰত বেয়া প্ৰভাৱ পেলাই পাৰে।
৬. সূৰ্যৰ অতিপাত প্ৰভাৱ:
অতি বেছি সময় ধৰি সূৰ্যৰ তাপ আৰু পোহৰত থকা ছালত মেলান’চাইট নিস্ক্ৰিয় হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে।
৭. হাৰমোনৰ অমিল:
থাইৰয়ড, ডায়েবেটিচ, এডিছনৰ ৰোগ আদি হাৰমোনিক বিকাৰসমূহৰ লগতো ভিটিলিগোৰ এক আন্তঃসম্পৰ্ক থকা দেখা গৈছে।
ভিটিলিগো কোনো সংক্রামক ৰোগ নহয়, তাৰোপৰি ই মানুহৰ দেহৰ ফিজিকেল ক্ষমতা বা স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো সৰাসৰি প্ৰভাৱ নেপেলায়। কিন্তু সমাজৰ দৃষ্টিভংগীৰ বাবে ৰোগীগণে গভীৰ মানসিক চাপ, আত্মসংশয় আৰু অবহেলাৰ সন্মুখীন হয়।
সেয়েহে, ভিটিলিগো ৰোগীসকলৰ প্ৰতি সহানুভূতিপূৰ্ণ মনোভাৱ, সঠিক তথ্যৰ জ্ঞান আৰু সামাজিক সমৰ্থন অতি প্ৰয়োজন। ইহঁতৰ মনোবল বঢ়াবলৈ লগতে আত্মবিশ্বাস পুনৰুজ্জীৱিত কৰিবলৈ সমাজে এক ইতিবাচক ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব।
---